Copyright 2024 - Custom text here

Indice articoli


6 - GIUANNICU TACCIA

‘Nci fiat una borta unu giovunu chi biviat in d’una bidda de monti, innui is domus fiant fattas massimamenti de linna. Si cravànt in terra tanti bigas e aici si faiant is murus; is bigas si coberriant de taulas postas de longu e aici si fait s'intonacu. Tòccat a isciri chi, in cussa bidda, sa genti usàt attaccai is taulas a is bigas accappiendiddas a spagu, poita fiat a s'antiga. Mentras su giovanu in chistioni - chi heus a nominai Giuannicu - hiat giai inventau sa taccia (e puru sa puncia, s'acciolu e s'obili) e hiat giai scobertu chi cravendidda in duus arrogus de linna, ddus manteniat incravaus s'unu cun s'ateru, sen' 'e si podiri distaccai - comenti maridu e mulleri aundi no c'est su divorziu.
Abetta abetta, Giuanni - chi heus a nomenai s'Homini de sa Taccia - deçidit de passai de is fueddus a is fattus, po poniri a fruttu s'invenzioni sua. E ‘nci fiat puru sa chistioni chi is puncias no fiant ancora brevettadas e calincunu furbu ‘nddi podiat furai s'idea, comenti fiat suççediu a Meucci cun su telefonu, chi si fiat fattu caddigai de Bell. E aici, de bona gana, attàccat a traballai e 'ndi bogat una crobedda prena de puncias. De mengianu chizzi, si ponit sa crobedda in conca e 'nci 'essit po sa 'idda, andendi de bia in bia, zerriendi: "Puncias bellas puntudas! Chini bolit puncias? Una dusina scèti dexi francus!"
Provai a indovinai su chi est suççediu. A sa genti no 'ndi ddi importat nudda de is puncias. E cun rexoni. Poita nisciunu scit ita siat sa puncia, ni a ita serbat, ni comenti s'incravat... Po cussu nisciunu ddi ponit menti e nimancu dd'ascurtat. Chini narat chi est unu trasseri e chini narat chi est unu macu. Calincunu curiosu dònat un'oghiada a sa crobedda e calincun'ateru allònghiat sa manu po 'ndi pigai una in mes' 'e is didus, castiendidda e dimandendisì chi no si trattit de spuligadentis po cuaddu.
Giuanni Taccia - cun custu nomini hat a essiri recordau in sa storia comenti benefattori de s'umanidadi - no s'arrendit. S'inserrat in domu, si sezzit e cumenzat a fai traballai su cerbeddu. Pustis de unu scantus dis de reflessioni, arribat a cumprendi' chi po si fait cumporai su produttu bisòngiat a fai biri in pratiga a sa genti comenti s'appunciat sa taccia e a ita serbit s'incravamentu. Insaras currit a comperai unu megafonu a batteria. Pustis, bessit e si fait su giru de sa bidda, zerriendi: "S'avvertit totu sa populazioni po oi a is quattru de meigama, chi heus a donai una prova pratiga de s'utilidadi de is puncias. Nemus chi manchit! A urtimu, hat a essiri tirau a sorti unu televisori a valigia, inter totus is chi benint."
Giuanni est furbu. Issu scit chi, po cummenzai, depit bogai dinai de bucciacca sua, po podiri bendi' pustis e incasciai; e scit puru chi in su preziu de su produttu ci depit fai intrai unu saccu de spesas, chi in s'economia çivili si nàrant ammortamentu de capitali, interessius semplicis e cumpostus, profittus, ispesas de gestioni e de manuntezioni, rennovu de is impiantus, pagamentus e tacias, pubblicas relaziònis, pubblicidadi, arregallus, migias a sa segretaria e totu s'ateru.
A s'ora sua, Giuanni - de custu momentu deus a nai sceti cun su nomini de Battesimu - si presentat innantis a su mari de genti approviada, po biri sa dimostrazioni pratiga. Prontamenti, issu pigat una biga avatu de s'atera e ddas prantat in terra, una attaccada a s'atera finzas a candu hiat fattu una specie de palizzada; insandus hiat pigau is taulas, e zacchendi corpus de marteddu sen' 'e si firmai nudda, 'nci hiat appunciau is taulas a is bigas.
Luegu acabau su traballu, si girat a sa genti sen' 'e si ammostai fadiau, ma friscu e pausau... e narat: "O Zias e zius! comenti 'osus heis pozziu biri cun is ogus e toccai cun is manus, sen’ ‘e perdiri tempus, ca su perdiri tempus a su chi prus scit prus dispraxit, sen' 'e s'abarrai mirchingendi, accappiendi a funi is taulas cun is bigas, cun s'invenzioni mia, chi si hat a nai taccia o puncia, chi si podit cravai cun d'unu comunu marteddu, s'incravant taulas e bigas s'una a s'atera sen' 'e ddas podiri prus distaccai. Bosaterus heis a nai: Totu apparenzia! E deu inveci nau: zias e zius, castiai beni sen’ ‘e timoria, accostaisì, toccai puru cun manu... Bieis: sa puncia est cravada, ficchida totu a intru de sa linna, no si 'ndi bit prus nudda, sceti sa conca. Forza, provai a tirai, provai a stracciai sen’ ‘e timoria... Fusteti, o su piccioccu, sissi, fusteti, su mannu, su sballadori: marranu chi fusteti no arrennescit a 'ndi tirai cun totu sa forza chi tenit una taula sola, de custas attaccadas a puncia... Heis bistu, zias e zius?"
Arribaus a custu puntu, a sa genti cumenzat a 'nci dd'intrai in conca s'utilidadi de sa puncia, ca hat bistu cun is ogus e hat toccau cun is manus. E puru est ancora pensa pensa, ca timit de fai una cosa in modu differenti de comenti dd'hat sempiri fatta - si podit buscai sa scomuniga de su vicariu po eresia, si podit buscai su presoni de su maresciallu po burdellamentu in s'ordini pubblicu o sa tacia de su sindigu po cuntravvenzioni a is leis de fabbricai domus. Giuanni est attentu: scit totu custu e 'ndi scit ateru puru. E aici andat de su vicariu, de su maresciallu e de su sindigu, portendi a dogniunu unu presenti de puncias in d'una crobedda, faendi prumissa de aterus presentis, si hant a usai is puncias a sumancu po sa domixedda in su saltu.
Custa 'orta 'nci dd' hiat attoppada. Is meris cumenzat a nai beni de is puncias. Sa mulleri de su sindigu pigat in simpatia su giovunu e guai a chi si ddu toccat.
Giuanni Taccia po sa terza 'orta si inserrat in domu e si ponit a fai puncias de bona lena. 'Ndi prenit totu una cambara, pustis dormit una dì e una notti...
Beni pasiau, su mengianu pustis a chizzi, bessit de omu cun duus cartonis appiccaus a su zugu - unu a innantis e unu a palas. A innantis hiat scrittu: “S’homini chi tenit pistocu in bertula usat sempiri sa puncia…” Asutta de su scrittu 'nci fiat disegnada una domu fatta a spagu e una domu fatta a puncia, tot' 'e is duas in mesu de una strossa de aqua e de bentu. Sa prima zichirriat e si oberrit squartarendisì coment' 'e una arenada. Sa sigunda mancu si sanziat, coment' 'e chi nudda fessit e a intru, a su reparu, segurus, a luxi alluta, sonendi su sonettu, sa familia est faendi festa po is dexott'annus de sa filla. In su cartoni de palas sceti s'iscrittu: "Sa socida de sa puncia, criàda in su 1817, premiàda a sa Fiera de Vooroograad… de sa Domu Riali de Madrid.

Questo sito utilizza cookie per migliorare la tua esperienza e offrire servizi in linea con le tue preferenze. Chiudendo questo banner acconsenti all’uso dei cookie.